Leven lang ontwikkelen
Leven lang ontwikkelen

Een omgeving waarin jongeren de kans krijgen om hun loopbaancompetenties te ontwikkelen en te benutten is praktijkgericht, dialogisch en vraaggericht. Hiervoor is samenwerking nodig tussen onderwijs en bedrijfsleven. Op school en in de beroepspraktijk kunnen verschillende soorten activiteiten opgezet worden om een loopbaangerichte leeromgeving vorm te geven. Belangrijk daarbij is dat deze loopbaanactiviteiten samenhangen en ingebed zijn in het dagelijks leren en werken, waarin een continu cyclisch proces op gang wordt gebracht van ervaren, reflectie op de ervaringen en zelfsturing in de (keuzes voor) vervolgstappen in loopbaanontwikkeling. Voor de vormgeving van loopbaangericht opleiden is duidelijke visie op loopbaanontwikkeling van belang.

Toekomstgerichte leeromgeving
Toekomstgerichte leeromgeving

Scholen worden in toenemende mate verantwoordelijk gehouden voor loopbaanontwikkeling van jongeren en niet alleen de academische ontwikkeling. Studiekeuzebegeleiding was in eerste instantie gebaseerd op maken van een eenmalige juiste keuze op basis van informatie en advies. Echter, wat op een moment een juiste loopbaankeuze is, lijkt niet houdbaar voor een leven lang in een veranderende samenleving. Het voorbereiden van jongeren op een leven lang ontwikkelen is een nieuwe taak van het onderwijs.

Volgens de Onderwijsraad is een goede loopbaanoriëntatie essentieel. Daarbij wordt het belangrijk geacht dat leerlingen en studenten hun eigen ontwikkeling leren sturen in het licht van de voortdurende veranderingen waarmee ze in hun latere werk te maken krijgen. Loopbaancompetenties zijn opgenomen in de kwalificatie-eisen van het mbo, onderdeel van de exameneisen van het vmbo en maken in het vo, mbo en hbo veelal onderdeel uit van het onderwijs. Om loopbaancompetenties te kunnen ontwikkelen is een praktijk- en vraaggerichte leeromgeving nodig, waar loopbaandialogen plaatsvinden om betekenis te geven aan de ervaringen en om keuzes te kunnen maken in vervolgactiviteiten die ondernomen kunnen worden.

De uitvoering van loopbaanbegeleiding en het inrichten van een loopbaangericht curriculum, vergt een visie op schoolniveau en samenwerking met begeleiders van leerlingen buiten de school, zoals ouders (zie promotieonderzoek Monique Strijk). Kortom: het betreft een integrale benadering en een nieuwe werkwijze in het onderwijs om toekomstbestendig op te leiden.

Professionalisering in loopbaanbegeleiding
Professionalisering in loopbaanbegeleiding

Professionalisering van docenten is van belang om goede loopbaanbegeleiding binnen het onderwijs te realiseren. Het promotieonderzoek van Aniek Draaisma laat zien dat collectief leren van docenten hieraan bijdraagt. Eveneens zijn sturing en ondersteuning van het management factoren die invloed hebben op de wijze van professionaliseren en implementeren van LOB.

Om loopbaangerichte professionalisering van docenten te bevorderen is ook op personeelsniveau van belang dat een visie en een leercultuur met betrekking tot werk wordt vormgegeven. (HR)managers spelen hierin een belangrijke rol (zie promotieonderzoek Martha Magee). Het bevorderen van een onderzoekende houding (zie proefschrift Marie-Jeanne Meijer) en de ontwikkeling van een professionele identiteit (zie proefschrift Max Aangenendt) zijn onderdeel van het realiseren van een loopbaangerichte organisatie die aansluit bij de huidige en toekomstige ontwikkelingen in de samenleving.